22 september 2012

Bob Dylan


Het is behoorlijk gewaagd, vermoed ik, om als niet-kenner van Bob Dylan een nieuwe plaat van zo'n icoon te bespreken. Het is dan ook met enige schroom dat ik eraan begon. En toch waag ik het, want zijn nieuwste album, Tempest, is een juweeltje zoals we er dit jaar amper één zagen. Jazeker, het is nog te vroeg om uit te maken of dit het album van het jaar wordt voor mij, maar het zal in ieder geval een nek-aan-nekrace worden, voel ik nu al...
Het begint allemaal met de intussen wellicht al bekende single Duquesne whistle, een nummer dat zich helemaal inschrijft in de revival van swing. Misschien wel het meest opvallende is dat het opvallende nasale stemgeluid van Dylan plaats lijkt gemaakt te hebben voor een raspige, verweerde stem. Voor velen was die nasale stem nét één van de grote obstakels om Dylan te waarderen, en zij zullen zich nu hopelijk alsnog laten bekeren. Zijn stem past overigens wonderwel bij de lekker ouderwetse muziek.
Soon after midnight is als een kalm riviertje, dat kabbelt en de zon reflecteert op zulk een wonderbaarlijk mooie wijze, dat je gefascineerd blijft kijken. Het nummer klinkt erg klassiek in zijn arrangement, maar blijkt wel een goed nummer. Van Narrow way worden we al meteen een stuk warmer. Het bluesrockmotiefje dat voortdurend herhaalt wordt jakkert de song voort, en het is noch de eerste noch de laatste keer tijdens de beluistering van het album dat we aan treinen moeten denken. Ook Bob zelve lijkt er niet genoeg van te krijgen, en spreidt zijn verhaal over zeveneneenhalve minuut. Dit, dames en heren, is de Dylan die de popregels van zich afgooit en het verhaal centraal stelt. We willen je trouwens alvast waarschuwen: herhaalde beluistering leidt gegarandeerd tot verslaving! 
Long and wasted years is het soort nummer dat zich langzaam net onder je huid nestelt, zich daar in een behaaglijk bolletje krult en niet meer weggaat. Al kan het niet tippen aan de pracht van Pay in blood dat weliswaar weinig nieuwigheden in zich draagt, maar toch bewijst dat Dylan songschrijven beheerst tot in de kleinste details, waardoor het toch weer door "gewoon" te zijn het meeste overtreft wat u op de radio kan horen. Bovendien klinkt Bob Dylan als een erg gemene, vilaine, griezelige man: "I pay in blood, but not my own".
Meng een kwart alt-country met een halfje Murder ballads van Nick Cave, voeg er een niet te verwaarlozen deel Bob Dylan zelve aan toe en je komt gegarandeerd uit bij één van de hoogtepunten van dit album: Scarlet Town. Klonk het vorige nummer nog griezelig, dan heeft hier de wanhoop toegeslagen, heeft men zich al bij het onvermijdbare einde neergelegd en is de Apocalyps een verlossende gebeurtenis die alle opgestapelde miserie niet eens kan overtreffen. Toch eindigt het lied met een optimistische boodschap voor zij die in het stadje blijven: "All things are beautiful in their time [...] It's all right there in front of you in Scarlet Town". Opnieuw neemt Dylan ruim de tijd om zijn verhaal te vertellen, en het is net dat tempo dat precies goed zit, dat het verschil maakt tussen een geweldig lied en zoiets subliems als dit.
Muddy Waters is prominent aanwezig in Early Roman kings, het anti-bankierslied waarin Dylan zijn mening over de financiële crisis spuit. Dit is het soort blues dat we allen kennen van Mannish boy en waar nieuw leven ingeblazen wordt door boze lyrics te laten schragen door het repetitieve en het gebruik van de gitaar als extra percussie. Ook dit is een hoogtepunt. En het verhaal over ontrouw, een klassiek thema, in Tin angel, mag u meteen ook tot dat kransje hoogtepunten binnen een sowieso al uitstekende plaat rekenen. Het lied ontwikkelt zich tot een Shakespeariaans drama met klassieke ingrediënten en een pak doden, negen minuten na de eerste noten.
Met de titelsong Tempest demonstreert Dylan alweer zijn klasse, zijn uniek meesterschap en zijn status binnen het genre. Het verhaalvertellen, de muziek die je in een ander tijdperk lijkt te zuigen, de mengeling van raspende en nasale klanken en alweer het tempo (dit keer neemt hij bijna een kwartier de tijd om zijn verhaal en zijn lied helemaal te laten groeien en bloeien) maken hiervan een instant klassieker. Ondanks de lengte hebben wij geen seconde het gevoel dat dit te lang blijft duren... Bovendien is dit het nummer waarbij we het meest spijt hebben dat de lyrics niet in het CD-boekje zitten.
Naar ik las, is Roll on John een ode aan de vermoorde Beatle. Ook zonder die kennis is het genieten van de prachtige afsluiter van dit album.

Geen opmerkingen: